مراقبت و نگهداری از فرزندان اولویت اول همه والدین می‌باشد. ولی متاسفانه اکثر والدین نمی‌دانند که چه آزمایش‌های روتینی باید برای فرزندشان چه در بدو تولد و چه در طول دوران نوزادی و کودکی انجام دهند. در این مقاله از مجلهسلامتی هلثیوم قصد خواهیم داشت شما را با انواع آزمایش‌های کودکان که در سنین پایین لازم است انجام شده تا از سلامت کودک خود مطمئن شویم را به اطلاع شما عزیزان برسانیم. تا انتهای مقاله با تیم تحریریه آزمایشگاه پاتوبیولوژی ظفر همراه بوده و در انتهای همین مقاله سوالات خود را با ما به اشتراک بگذارید.
آزمایش‌های کودک در بدو تولد
در بدو تولد اگر کودک شما سالم بوده، نیاز به انجام آزمایش‌های غربالگری می‌باشد. آزمایش غربالگری در آزمایشگاه‌های ایران شامل آزمایش تیروئید که فقط TSH را می‌سنجد، آزمایش فاویسم یا همان G6PD (که در برخی از نقاط کشور شایع‌تر است) و آزمایش فینیل کتون خون (که یک بیماری متابولیکی ارثی است) می‌باشد. این سه تست از جمله آزمایش‌های کودکان بوده که حتما باید بر روی نوزاد انجام شود.
اخیرا در مراکز بهداشت نیز برای انجام این سه تست هزینه نیز از مراجعه‌کنندگان دریافت می‌شود. ولی توصیه آزمایشگاه ظفر این است که همانند کشورهای پیشرفته‌ای همچون آمریکا شما می‌تواند ۵۶ آزمایش متابولیک کودک را که از سری آزمایش‌های کودکان می‌باشد را انجام داده تا از سلامت کودک خود اطمینان حاصل فرمایید. لازم به ذکر است که هزینه انجام آزمایش‌های کودکان با توجه به اطمینان شما از عدم مبتلا بودن فرزندتان نسبت به بیماری متابولیک، بسیار معقول و منطقی می‌باشد. این تست در ایران تنها در آزمایشگاه ظفر قابل انجام است.
در مواردی دیده شده است که پدر و مادری که هر دو پزشک بودند، بعد از آن که فرزندشان شروع به نوشتن و خواندن کرد متوجه شده‌اند که چشمان کودک بسیار ضعیف است. پس از مراجعه به پزشک اطفال متوجه بیماری فرزند خود به نام هموسیستینوزی در سن هفت سالگی شدند. این بیماری نوعی بیماری متابولیکی بوده که به علت در رفتگی لنز ایجاد می‌شود. متاسفانه به علت تشخیص دیرهنگام این بیماری در کودک امکان درمان وی از بین رفته بود و این درحالی است که اگر در سنین نوزادی این بیماری تشخیص داده می‌شد امکان درمان ساده وی با نوعی رژیم غذایی خاص وجود داشت.
انواع آزمایش کودکان
آزمایش زردی
۵۰ درصد کودکانی که به موقع متولد شده و ۸۰ درصد کودکانی که زودرس هستند دچار زردی می‌شوند. از جمله آزمایش‌های زردی که از جمله آزمایش‌های کودکان محسوب شده و برای بررسی زردی در کودکان انجام می‌شود، بیلی‌روبین توتال و بیلی‌روبین دایرکت می‌باشد. اگر زردی طول بکشد و پایین نیاید، در کنار این دو آزمایش کودک باید آزمایش‌های دیگری نیز انجام شود. از جمله آزمایش عفونت ادراری، آزمایش مواد احیاکننده ادرار، آزمایش‌های کم کاری تیروئید، آزمایش‌های گروه خونی مادر و فرزند، آزمایش کومبس مستقیم و غیرمستقیم، آزمایش فاویسم یا آزمایش کمبود آنزیم G6PD و آنزیم‌های کبدی که باید چک کرد. اگر بیلی‌روبین مستقیم در بچه بالا باشد، به بیماری‌های کبدی مشکوک شده و آزمایش‌های تخصصی کودکان را از نظر بیماری‌های کبدی مثل هپاتیت‌های ویروسی و آزمایش‌های سیتومگالوویروس چک می‌کنیم.
آزمایش آلرژی
آلرژی کودکان به پروتئین گاوی یا همان آلرژی کودکان به شیر گاوی از جمله مواردی بوده که باید در آزمایش‌های کودکان مورد توجه قرار بگیرد. اگر کودک شما ریفلاکس داشته و یا مبتلا به آلرژی باید و یا پس از خوردن شیر دچار دل درد شده، کهیر زده و یا خون در مدفوعش دیده می‌شود می‌توانید از تست خونی رست (RAST) برای تشخیص نوع آلرژی وی استفاده کنید. این تست بالغ بر ۸۰ نوع ماده غذایی و تنفسی را که در کودک ایجاد آلرژی می‌کند را تشخیص می‌دهد. آلرژی ارتباط بسیار نزدیکی با ریفلاکس معده دارد. بنابراین کودکی که ریفلاکس داشته و درمان نمی‌شود حتما تست رست برای اون تجویز شده تا احتمال ابتلا به آلرژی او بررسی می‌شود. به علت دقیق‌تر بودن این آزمایش نسبت به آزمایش پوستی توصیه بر این است که از این آزمایش استفاده شود. همچنین لازم به ذکر است که این تست در ایران تنها در آزمایشگاه ظفر انجام می‌گیرد.
اگر کودک شما ریفلاکس مقاوم داشته باید آزمایش هلیکوباکتر پیلوری را در خون و مدفوعش چک کرد و اگر مبتلا به این بیماری بوده باید هر چه زودتر درمان شروع شده تا بهبود حاصل شود.
آزمایش‌های کودکان برای تشخیص ناهنجاری
اگر ملاج کودک خیلی باز و یا خیلی بسته باشد، و جمجمه سرش فرم ناهمگونی داشته باشد، آزمایش‌های کلسیم، ویتامین D، فسفر و آزمایش الکالن فسفاتاز رو حتما باید برای کودک چک کرد. به علت احتمال وجود بیماری‌های مادرزادی آزمایش تیروئید مانند T3، T4 و TSH را نیز باید چک کرد. چرا که ممکن است مادر در دوران بارداری به ویروس خاصی مبتلا شده ولی خودش متوجه نشده باشد در این صورت ممکن است کودک به هنگام تولد دچار تشنج، یا سایر ناهنجاری‌ها مانند میکروسفالی یا کوچک بودن سر شود. توصیه می‌شود جهت سنجش سطح این ویروس‌ها هم در خون کودک و هم در خون مادر حتما آزمایش تورچ را که آزمایشی خاص و تخصصی می‌باشد را انجام دهید.
اگر پدر و مادر نسبت فامیلی داشته و خصوصا اگر سابقه تشنج و یا عدم رشد در خانواده وجود دارد توصیه می‌شود آزمایش‌های متابولیکی را برای کودک انجام دهید. از آنجا که بیماری‌های متابولیکی اگر در سنین کم تشخیص داده شوند، قابل درمان خواهند بود، بنابراین با تشخیص به موقع آنها می‌توانید یک زندگی طبیعی و عادی را به فرزند خود ببخشید. همچنین اگر ناهنجاری‌هایی در صورت و یا اندام‌های کودک وجود داشته باشد و اصطلاحا مبتلا به سندروم خاصی باشد حتما توصیه می‌شود از آزمایش‌هایی که به صورت تخصصی در این زمینه انجام می‌شود بهره جوید.
آزمایش‌های کودکان قبل از یک سالگی
تا یک سالگی همه کودکان سالم باید آزمایش‌های کودکان را که برای بررسی سلامت آنها ضروری است انجام دهند. آزمایش‌های از جمله آزمایش CBC برای اندازه‌گیری کم خونی، اندازه‌گیری میزان آهن موجود در کودکان، آزمایش بیو کراتینه برای ارزیابی عملکرد کلیه کودکان و آزمایش ادرار خصوصا برای دختر بچه‌ها و یا پسر بچه‌هایی که ختنه نشده‌اند. همچنین آزمایش‌هایی که آنزیم‌های کبدی را هم می‌سنجند نباید از یاد برد.
آزمایش‌های کودکان قبل از سه سالگی
تا سه سالگی طبق توصیه انجمن اطفال آمریکا حتما گلیسیرید و کلسترول را در کودکان خود چک کنید. اگر سابقه قندخون در خانواده خود دارید حتما قبل از سه سالگی آزمایش مربوطه را انجام دهید. همچنین اگر کودک شما تا قبل از سه سالگی هنوز دندان در نیاورده ست، تست‌هایی وجود دارند که به طور اختصاصی مشخص میکنند علت این اتفاق چه بوده و درمان را برای پزشک آسا‌تر می‌سازند.
آزمایش‌های رشد کودک
اگر فکر می‌کنید که کودک شما به خوبی رشد نمی‌کند، پنلی برای رشد کودکان به صورت آزمایش‌هایی متنوعی وجود داشته که علت کاهش رشد و یا بالا نرفتن منحنی رشد را نشون می‌دهد و می‌توانید با تشخیص علت و درمان به موقع، وزن دلخواه را به کودک خود هدیه بخشید. برای کوتاهی قد کودکان نیز پنلی از سری آزمایش‌های کودکان وجود داشته که آنزیم‌هایی مانند هورمون رشد و سایر آنزیم‌هایی که در این زمینه کمک‌کننده هستند را سنجیده و می‌تواند به رشد کودک شما کمک کند.
همچنین اگر کمبود مکمل‌ها در کودک شما تشخیص داده نشود، می‌تواند حتی روی عملکرد مغز کودکان نیز تاثیر گذاشته و باعث افت تحصیلی آنها شود. اگر کودک شما خوب رشد نکند و یا مدفوع چرب داشته باشد تست‌هایی مانند تست عرق و بررسی تریپسین و الاستاز مدفوع را به شما توصیه می‌کنیم.
آزمایش‌های گوارشی کودک
اگر کودک به یکی از سندروم‌های سوء جذب مبتلا بوده، اگر اسهال طولانی مدت داشته، اگر شیر را خوب هضم نمی‌کند و یا اگر در خانواده سابقه بیماری‌های التهابی روده مثل کرم یا کولیت اولسراتیو را دارید بهتر است به جای روش‌های سختی مثل کولونوسکوپی که انجام آن واقعا کار مشکلی می‌باشد، با چند آزمایش ساده در این آزمایشگاه به سادگی به این بیماری‌ها پی ببرید.
کودکانی که دل دردهای مزمن داشته (که شامل دل دردهایی می‌شود که درمان‌های عادی روی آنها جواب نمی‌دهد)، می‌توانند از طریق آزمایش‌های خاصی که در این زمینه وجود دارد علت را جویا شوند. آزمایش‌هایی مانند آزمایش آمیلاز و لیپاز که عملکرد لوزالمعده را نشان می‌دهند، آزمایش‌هایی که هلیکوباکتر معده که همان میکروب‌های معده هستند را نشان می‌دهد، آزمایش‌هایی مثل کالپروتکتین مدفوع، آنزیم‌های کبدی، سطح الاستاز و تریپسون مدفوع رو تشخیص داده و علت دل درد بچه را معلوم میکنند. همچنین اگر کودک شما مبتلا به یبوست باشد، شما می‌توانید آزمایش‌های خاصی را که نشان دهنده علت مدیکال یبوست هستند مانند آزمایش کم‌کاری تیروئید، کمبود کلسیم، کمبود ویتامین D و بیماری‌هایی مثل سلیاک را در آزمایشگاه ظفر انجام دهید.
کودکانی که زیاد عرق میکنند ممکن است مبتلا به کمبود ویتامین D، کمبود کلسیم، پرکاری تیروئید و کم خونی باشند. با انجام آزمایش‌های کودکان می‌توانید علت یبوستی که درمان آن تاکنون جواب نداده است را کشف کرده و با رفع علل آن به درمان یبوست کودک کمک کنید.
آزمایش‌های سیستم ایمنی کودک
اگر کودک شما دچار سرماخوردگی‌های مکرر، اسهال و یا عفونت‌هایی که زود به زود می‌شود، توصیه ما بر این است که سطح ایمنی کودک شامل ایمنی سلولی، هومورال و نقص فاگوسیتوز که آزمایش‌هایی فوق تخصصی هستند را در آزمایشگاه پاتوبیولوژی ظفر انجام داده تا بتوان در صورت مشکل به سرعت اقدام متقابل به عمل آورد.
اگرکودک شما دچار تب‌های ناشناخته شده و یا دچار آفت‌های دهانی شود، تست‌هایی وجود داشته که می‌تواند برخی از بیماری‌های بسیار نادر را تشخیص دهد. کودکانی که دچار تشنج می‌شوند مانند تب و تشنج، تشنج‌های بدون تب و انواع صرع می‌توانند با استفاده از پنل‌های اختصاصی که در آزمایشگاه ظفر این بیماری‌های را تشخیص می‌دهد علت و چرایی تشنج خود را دریابند.
انجام کلیه این آزمایش‌ها و تمامی آزمایش‌های کودکان در آمایشگاه پاتوبیولوژی ظفر انجام می‌شود. در صورت هرگونه سوال در پایین همین پست پاسخگوی شما عزیزان خواهیم بود.
سلام ببخشید ،آزمایش متابولیک خون و آزمایش ژنیتیکی سی اف در خود ازمایشگاه انجام میشه ،یا فرستاده میشه کشورهای دیگه
اگه خود آزمایشگاه انجام میده ،چند روزه جواب میده