همه ما روزانه در معرض بسیاری از ویروس‌ها و بیماری‌هایی قرار داریم که ممکن است باعث بروز آسیب های جدی در بدن بشوند. بنابراین افزایش سطح اگاهی درباره سلامت جسمانی و انجام تست‌های سلامتی برای همه ضروری به نظر می‌رسد. مراجعه به مراکز درمانی و انجام تست سلامتی توسط پزشکان، کاری است که بهتر است هر ۶ ماه یکبار انجام شود اما برخی افراد ممکن است به دلیل مشکلاتی مانند مسائل مالی قادر به انجام این تست ها نباشند.
بنابراین شاید مطالعه مقالات سلامتی و پزشکی، روش کم هزینه و راحت‌تری باشد تا برخی مراقبت‌ها و بررسی‌های اولیه وضعیت جسمانی خود را در منزل انجام دهید. من، دکتر رکسانا کارگر، در این مطلب شما را با تومورهای فیبروم و عوامل، علائم و راه درمان آن آشنا می‌کنم. تا انتهای مقاله با من همراه بوده و سوالات خود را با من به اشتراک بگذارید.
فیبروم چیست؟
فیبروم‌ها تومورهای خوش خیم دیواره رحم هستند که معمولا در زنان سفید پوست شیوع بیشتری دارند. میزان بروز این تومورها در ۳۵ سالگی ۴۰ درصد و در ۵۰ سالگی تقریبا به ۷۰ درصد افزایش پیدا می‌کند. علت دقیق بروز فیبروم‌های رحمی هنوز مشخص نیست اما یک سری از عوامل در ایجاد این بیماری نقش بیشتری دارند.
عوامل فیبروم
-
عوامل هورمونی
عواملی مانند ژنتیک و تغییر هورمون‌ها بر افزایش یا کاهش ابتلا به فیبروم اثر می‌گذارند و هورمون استروژن و هورمون پروژسترون باعث رشد فیبروم ها می‌شوند. هورمون‌های استروژن، دسته‌ای مهم از هورمون‌های زنانه هستند و عواملی که سطح تماس با هورمون استروژن را افزایش می‌دهند باعث احتمال ایجاد فیبروم در خانم‌ها می‌شوند.
به عنوان مثال چاقی فرد و یا شروع سیکل قاعدگی در سنین پایین‌تر، دلایل افزایش سطح این هورمون هستند. کسانی که سن بلوغ زودرس دارند و سیکل قاعدگی آن‌ها در سنین کمتر از ۱۰ سالگی بوده است، بیشتر در معرض ابتلا به این بیماری هستند. کسانی هم که دیرتر وارد چرخه قاعدگی شده‌اند در برابر ابتلا به فیبروم مقاوم‌تر هستند.
در مقابل، عواملی که میزان تماس با هورمون استروژن را کاهش می‌دهند مانند ورزش کردن و یا افزایش تعداد فرزند آوری می‌توانند نقش محافظت‌کننده‌ای در برابر ابتلا به فیبروم داشته باشند. دیده شده که استعمال دخانیات نیز باعث کاهش سطح تماس با استروژن شده و ممکن است میزان شیوع این بیماری در افراد سیگاری کمتر باشد.
عوامل خطرآفرین دیگری نیز وجود دارند که ممکن است احتمال ابتلا به فیبروم را افزایش دهند. مانند
-
سن
فیبروم‌ها به ندرت قبل از بلوغ دیده می‌شوند و بیشترین شیوع را در سنین تولید مثل دارند یعنی سنی که در زنان احتمال بارداری وجود دارد. اما با نزدیک شدن به دوران یائسگی میزان بروز فیبروم نیز کاهش می‌یابد.
-
سابقه خانوادگی
در کسانی که بستگان درجه اول آن‌ها مبتلا به این بیماری بوده‌اند، احتمال ابتلا به ۲٫۵ برابر افزایش می‌یابد.
-
نژاد
دیده شده که نژاد هم می‌تواند در ایجاد تومورهای فیبروم در زنان تاثیرگذار باشد. معمولا زنان امریکایی- افریقایی تبار، ۲٫۹ برابر بیشتر از زنان نژاد سفید پوست در معرض ابتلا به این بیماری قرار دارند.
-
وزن
اضافه وزن عامل دیگری است که احتمال ابتلا را افزایش می‌دهد. طبق بررسی‌های پزشکی، به ازای هر ۱۰ کیلوگرم افزایش وزن، احتمال ایجاد بیماری ۲۱ درصد افزایش پیدا می کند. درنتیجه زنانی که شاخص توده بدنی (BMI) آن ها در بازه نرمال باشد، برابر ابتلا به فیبروم مقاوم‌تر هستند.
BMI چیست و چگونه محاسبه می‌شود ؟
شاخص توده بدنی، میزان تناسب قد هر فرد با وزن او است و از طریق تقسیم وزن بر حسب کیلوگرم، بر مجذور (به توان ۲ رساندن) قد برحسب متر به دست می‌آید. طبقه بندی شاخص توده بندی به شکل زیر است:
| میزان BMI | وضعیت جسمانی |
|---|---|
| زیر ۱۸.۵ | کمبود وزن |
| بین ۱۸.۵ تا ۲۴.۹ | وزن نرمال |
| بین ۲۵ تا ۲۹.۹ | اضافه وزن |
| بین ۳۰ تا ۳۴.۹ | چاقی درجه ۱ |
| بین ۳۵ تا ۳۹.۹ | چاقی درجه ۲ |
| یشتر از ۴۰ | چاقی مفرط و خطرناک |
پیشگیری از فیبروم
رژیم‌های غذایی که غنی از گوشت گوساله و یا گوشت قرمز و ژامبون هستند میزان فیبروم را افزایش می‌دهند و رژیم های غنی از سبزیجات نیز، احتمال فیبروم را کم می‌کنند. پس بهتر است سبزیجات بیشتری را در برنامه غذایی روزانه خود جای دهید.
نقش موثر ورزش را در پیشگیری از بسیاری از بیماری ها از جمله فیبروم، نمی‌توان نادیده گرفت. کسانی که فعالیت فیزیکی دارند و تقریبا ۷ ساعت درهفته ورزش می کنند کمتر مبتلا به فیبروم می شوند و کسانی که کمتر از ۲ ساعت درهفته ورزش می کنند، بیشتر در خطر ابتلا به فیبروم هستند.
تاثیر قرص های جلوگیری از بارداری در ابتلا به فیبروم
تاکنون هیچ ارتباطی بین قرص های جلوگیری از بارداری و فیبروم دیده نشده است. اما در ارتباط با تعداد بارداری ها، می توان گفت هرچه تعداد فرزندها بیشتر باشد احتمال ایجاد فیبروم کاهش پیدا می کند.
علائم فیبروم و تشخیص آن
خون ریزی‌های غیر طبیعی در دوران قاعدگی یکی از علائم شایع فیبروم است. همچنین ممکن است سایز فیبروم در بعضی افراد به قدری بزرگ باشد که موجب درد شده و یا به مثانه فشار بیاورد و باعث تکرر ادرار شود.
تشخیص فیبروم با استفاده از معاینه لگنی و روش های تصویربرداری یعنی سونوگرافی و MRI امکان پذیر است. فیبروم‌ها می‌توانند در جدار رحم، خارج از حفره رحم و یا داخل حفره رحم وجود داشته باشند که بر اساس مکان آن‌ها، ممکن است علائم مریض متفاوت باشد. معمولا فیبروم‌هایی که داخل حفره رحم هستند باعث ایجاد خونریزی‌های شدید قاعدگی می شوند.
درمان فیبروم
اگرعلائم درد و خون ریزی در فرد مبتلا به این بیماری به حدی باشد که باعث کم خونی شخص شود، عمل جراحی ضروری به نظر می‌رسد. اما در صورتیکه بیمار علائم شدیدی نداشته باشد می‌توان با سونوگرافی های پی در پی، اندازه و علائم بیمار را کنترل کرد.
درمان‌های جراحی فیبروم می‌تواند به صورت عمل باز باشد که طی آن، جدار شکم باز شده و فیبروم برداشته می‌شود. راه حل دیگر استفاده از روش لاپاراسکوپی است که پس از بررسی‌های نهایی ، پزشک معالج نوع عمل را بر اساس سایز فیبروم انتخاب می‌کند.
برای فیبروم‌های کوچکی که درون حفره رحم هستند نیز از روش هیستوروسکوپی استفاده می‌شود که طی آن، با تجهیزات و ابزارهای پزشکی تومورهای فیبروم از حفره رحم برداشته می شوند.
کلام آخر
همان طور که در ابتدای بحث اشاره کردیم فیبروم‌ها تومورهایی خوش خیم هستند. بنابراین جای نگرانی نیست و اگر تحت نظر پزشک باشید دردسر خاصی برای شما ایجاد نمی کنند. اما آگاهی از آنچه در بدن مان می گذرد علاوه بر اقدام به موقع، در کاهش نگرانی ها و حتی هزینه های درمانی موثر است و ما تلاش می کنیم به این آگاهی بخشی کمک کنیم. اگر تجربه ای در مورد تومورهای فیبروم دارید با خوانندگان مجله هلثیوم درمیان بگذارید.
