وقتی که اسم دیابت به گوش ما می‌خورد، ناخوآگاه به قند و شیرینی فکر می‌کنیم. در این مقاله می‌خواهیم شما را با بیماری دیابت و عوامل ابتلا به آن آشنا کرده و راه‌های درمان و پیشگیری این بیماری را بررسی نموده و دید مفید‌تری از این بیماری به شما بدهیم. در ابتدا باید به این نکته اشاره کرد که دیابت می‌تواند هرشخصی را در هر برهه از زندگی خود گرفتار خود سازد. آمار دیابت در جهان به طور چشمگیری افزایش یافته است. کشور ما، ایران، نیز از این قاعده مستثنی نبوده و طبق آمار منتشر شده از انجمن دیابت ایران، حدود ۵ میلیون از هموطنان ما مبتلا به دیابت بوده و ۸ میلیون نفر نیز در معرض ابتلا به این بیماری هستند اما نکته جالب و دردناک این بوده که حدود ۴۰% از این تعداد به بیماری خود آگاه نیستند. نگاهی دقیق‌تر به آمار مبتلایان به دیابت نیز به ما نشان می‌دهد از هر ۱۰ نفر مبتلایان به دیابت نوع ۲، ۹ نفر اضافه وزن یا چاقی دارند. در آمریکا هزینه‌ی سالانه صرف شده برای دیابت ۲۴۵ میلیارد دلار می‌باشد.( ۱۰۰۰ برابر بیشتر از اختلاس سه‌هزار میلیاردی ایران!!!!!)
برای تفسیر اعداد و ارقام بالا ابتدا بهتر است نگاهی به بیماری دیابت انداخته و بیشتر با این بیماری آشنا شویم.
دیابت چیست ؟
دیابت نوعی بیماری است که به هنگام بالا بودن گلوکز در خون یا بالا بودن قندخون اتفاق می‌افتد. برای درک بهتر این موضوع ابتدا باید نگاهی به نقش انسولین در بدن انداخت. انسولین هورمونی است که در پانکراس ساخته می‌شود و به عنوان کلیدی بوده که اجازه می‌دهد گلوکز برای مصرف وارد سلول شود. اما با وجود دیابت این سیستم مختل شده و گلوکز نمی‌تواند وارد سلول شده و در خون باقی می‌مانند. باقی ماندن این حجم از گلوکز در خون باعث مشکلات عدیده‌ای برای سلامت می‌شود. عفونت، قانقاریا، قطع دست و پا، از دست دادن کلیه‌ها، سکته‌ی قلبی و نابینایی تنها بخشی کوچکی از مصائب و عوارض دیابت است.
در میان انواع دیابت دیابت نوع ۱ و نوع ۲ بیشتر رایج بوده؛ هرچند دیابت‌های دیگر مانند دیابت دوران بارداری نیز در میان خانوم‌ها وجود دارد.
دیابت نوع یک :
دیابت نوع یک که به دیابت وابسته به انسولین معروف است بیشتر در کودکان و نوجوانان دیده شده و زمینه‌ی ارثی دارد. در این نوع دیابت سیستم ایمنی بدن در مکانیسمی به نام خود ایمنی سلول‌های تولید‌کننده‌ی انسولین در پانکراس را بیگانه تشخیص داده و به آن‌ها حمله می‌کند. در نتیجه میزان تولید انسولین درکاهش یافته و بدون وجود انسولین نیز گلوکز نمی‌تواند وارد سلول شده و در خون باقی می‌ماند. برای حل این مشکل فردی که به دیابت نوع یک مبتلاست نیاز به دریافت انسولین از طریق تزریقات منظم دارد.
دیابت نوع دو :
دیابت نوع دو به دیابت مستقل از انسولین معروف بوده و در سنین بالاتر از ۳۵ سال در افراد دیده می‌شود. هر چند امروزه بسیاری از جوانان نیز به این بیماری مبتلا می‌باشند. دیابت نوع ۲ رایج‌ترین نوع دیابت است که متاثر از سبک زندگی انسان‌هاست. در دیابت نوع دو برخلاف دیابت نوع یک انسولین به میزان کافی در بدن و یا حتی بیشتر تولید شده، ولی انسولین به خوبی به وظیفه‌ی خود عمل نکرده و نمی‌تواند باعث ورود گلوکز به سلول شود و باز هم گلوکز در خون باقی مانده و قندخون افزایش می‌یابد.
از آنجایی که دیابت نوع دو، ۹۰ تا ۹۵ درصد از کل موارد دیابت را شامل می‌شود و برخاسته از سبک زندگی انسان بوده، لازم دانستیم با ارائه نکاتی ساده راجب کنترل دیابت، شما را در پیشگیری و بهبود این بیماری یاری کنیم.
- میزان مصرف شکر و قند خود را به شدت کاهش دهید.
زمانی که شما میزان بالایی شکر مصرف می‌کنید گلوکز خون افزایش می‌یابد. پانکراس نیز برای اینکه سطح خون شما را به حد سالم برساند مجبور به تولید بیشتر انسولین می‌شود. این فرایند در طول زمان منجر به دیابت نوع ۲ می‌شود. تحقیقات فراوانی انجام شده که نشان می‌دهد که پرهیز از این نوع مود غذایی ریسک ابتلا به دیابت را به شدت کاهش می‌دهد.
- به طور منظم فعالیت داشته باشید.
تحقیقات نشان داده است که تمرینات منظم ورزشی میزان حساسیت سلول‌ها را نسبت به انسولین افزایش می‌دهد. در نتیجه میزان انسولین کمتری نیاز است تا گلوکز وارد سلول شود. به طور متوسط ۳۰ دقیقه پیاده‌روی در روز خطر ابتلا به دیابت را به طرز چشمگیری کاهش می‌دهد.
- از آب به عنوان نوشیدنی اصلی خوداستفاده کنید.
آب با اختلاف بهترین نوشیدنی ممکن برای مصرف می‌باشد. نوشیدنی‌های شکردار مانند نوشابه ۹۹ درصد خطر ابتلا به دیابت را افزایش می‌دهد. نوشیدن آب به جای سایر نوشیدنی‌ها به کنترل قندخون و میزان انسولین خون کمک کرده و خطر ابتات به دیابت را کاهش می‌دهد.
- اگر اضافه وزن دارید حتما وزن خود را کم کنید.
همانطور که در ابتدای این مقاله ذکر شد از هر ۱۰ نفر مبتلایان به دیابت نوع ۲، ۹ نفر اضافه وزن یا چاقی دارند. مطالعات اخیر نشان داده است که به ازای هر یک کیلوگرم کاهش وزن ۱۶% خطر ابتلا به دیابت کاهش می‌یابد.
- اگر سیگاری هستید آن را ترک کنید.
سیگار کشیدن به شدت با خطر ابتلا به دیابت ارتباط دارد، به خصوص در افرادی که شدیدا سیگاری می‌کشند. مطالعات نشان داده است که ترک سیگار، خطر ابتلا به دیابت را در طول زمان کاهش می دهد.
موارد بالا تنها بخشی از مواردی بود که برای جلوگیری از دیابت باید رعایت کرد. برای اطلاعات بیشتر می‌توانید به سایت healthline مراجعه بفرمایید. با توجه به نتایج پژوهش‌های موجود، به نظر میرسد طی دهه‌های آینده دیابت به‌عنوان یک بیماری قابل پیشگیری تلقی شود. امروزه نیز میتوان با استفاده از دستگاه‌های تست قند خون نسبت به کنترل این بیماری نیز اقدام کرد. البته مسلماً با توجه به پیشرفت‌های سریع علمی بشر، علاوه بر اصلاح عادات رفتاری و بهبود شیوه زندگی در آینده، دستیابی به راه‌های مؤثرتر و قطعی‌تری برای پیشگیری از دیابت دور از دسترس به نظر نمی‌رسد.
