عفونت واژن: علل، تشخیص و درمان

علل عفونت‌ واژن چیست؟

یکی از بیماری‌های شایع در بانوان عفونت‌های واژن و رحم است. در این مطلب به بررسی عفونت‌های واژن می‌پردازیم و علل دچار شدن به این بیماریو انواع آن را مورد بررسی قرار می‌دهیم. متاسفانه بانوان جامعه ما آنطور که باید در خصوص بیماری‌های مخصوص بانوان مطالعه ندارند؛ امروز بخشی از مهم‌ترین اطلاعات راجع به عفونت واژن را باهم مرور می‌کنیم.

نشانههای عفونت واژن چیست؟

در بعضی از عفونت‌ها فقط بخش داخلی واژن و در بعضی دیگر هم بخش داخلی و هم بخش خارجی درگیر عفونت می‌شوند. اما چه نشانه‌هایی می‌توانند خبر از ابتلا به عفونت واژن دهند؟ باید بدانیم برخی از عفونت‌ها نشانه‌ای ندارند اما شایع‌ترین نشانه‌ها عبارتند از:

• خارش
• تغییر مقدار ترشحات
• تغییر رنگ ترشحات
• درد یا سوزش هنگام ادرار
• خونریزی خارج از سیکل و یا لکه بینی

‌این نشانه‌ها با توجه به نوع عفونت واژن می‌توانند متفاوت باشند. برای مثال در عفونت باکتریایی ترشحات به رنگی بین سفید و طوسی تغییر رنگ می‌دهند و ممکن است بوی ناخوشایند شبیه به بوی ماهی داشته باشند. نوع دیگری از عفونت واژن با نام عفونت مخمری (yeast infection) شناخته می‌شود. در این نوع از عفونت واژن، عموما بیمار از خارش بدون ترشحات رنج می‌برد. اما اگر ترشحی دیده شود معمولا سفتتر از حالت طبیعی و شبیه به پنیر خرد شده است. تریکومونیاز (Trichomoniasis) نیز یک نوع دیگر از عفونت واژن است که در این عفونت ترشحات سبز یا زرد رنگ هستند و ممکن ساختار کفی داشته باشند.

اما اگر این علائم را مشاهده کردید اصلا نیازی نیست بترسید!

درمان عفونت واژن چیست؟

عفونت واژن معمولا به سادگی قابل درمان هستند. اما این به این معنی نیست که می‌توانید آن را نادیده بگیرید و یا درمان را به آینده موکول کنید. هرچه سریع‌تر از دکتر زنان معالج خود یک وقت ملاقات بگیرید. خصوصا اگر هیچگاه به عفونت واژن مبتلا نشده‌اید. ممکن است قبلا با این عفونت‌ها دست و پنجه نرم کرده باشید اما علائم جدیدی را مشاهده کنید. اگر احتمال می‌دهید باردار هستید سریعا به پزشک مراجعه کنید یا اگر اخیرا شریک جنسی جدیدی داشته‌اید و یا نزدیکی با شرکای جنسی مختلف را تجربه کرده‌اید. تب نیز می‌تواند هشداری برای ابتلا به عفونت واژن باشد.
اگر هرکدام از این نشانه‌ها را دارید، و حدس می‌زنید به عفونت واژن مخمری مبتلا باشید خوب است بدانید که می‌شود بدون مراجعه به دکتر، با استفاده از دارو‌های ضد قارچی مخصوص به عفونت واژن این بیماری را درمان کرد. این داروها عموماً بدون نسخه و تجویز دکتر در اختیار شما قرار می‌گیرند.

دلایل بروز عفونت واژن چیست؟

دچار شدن به عفونت واژن علل مختلفی دارد. طبیعی است که راه‌های درمان نیز بسته به علل بروز این عفونت‌ها متفاوت است.

• عفونت باکتریایی

اگر باکتری‌هایی که به طور طبیعی در محیط واژن وجود دارند، تولید مثل و رشد بیش از حد داشته باشند می‌توانند باعث بروز این نوع از عفونت باشند.

• عفونت مخمری

این نوع از عفومت عموما به دلیل رشد قارچی به نام Candida albicans در محیط واژن به‌ وجود می‌آید. خوب است بدانید بعی از مواقع استفاده از آنتی‌بیوتیک‌ها می‌تواند کم شدن تعداد باکتری‌هایی که اثر ضد قارچی دارند را در پی داشته باشد؛ به‌ دنبال کاهش این باکتری‌ها، رشد قارچ‌ها در محیط واژن زیاد شده و ابتلا به عفونت را در پی دارد.

• آلودگی به تریکومونا

همان طور که اشاره شد تریکومونا نوعی انگل است که می‌تواند از طریق رابطه‌ی جنسی منتقل شده و در محیط واژن شروع به رشد کند.

• ضعف واژن

این اتفاق هنگامی رخ می‌دهد که سطح هورمون استروژن در بدن بانوان افت پیدا می‌کند. زمان‌هایی مثل یائسگی یا دوران شیردهی. کاهش مقدار استروژن به نازک شدن دیواره‌ی واژن و خشکی آن منجر می‌شود، التهاب و ریسک ابتلا به عفونت را بالا می‌برد.

• تحریک‌کننده‌ها

مثل صابون‌ها، شامپوی بدن، لباس‌های تنگ که می‌توانند باعث قرمزی و التهاب واژن باشند.

برای تشخیص این عفونت‌ها پزشک معمولا راجع به سابقه‌ی بیماری‌ها، سابقه‌ی جنسی و سابقه‌ی ابتلا به عفونت‌هایی که به طریق جنسی منتقل می‌شوند از شما خواهد پرسید. ممکن است در بعضی از معاینات پزشک صلاح ببیند تا نمونه‌ای از ترشحات واژن را به لابراتوار بفرستد. با آنالیز و بررسی این ترشحات پزشک خواهد توانست راجع به دلیل ابتلا به عفونت واژن اطلاعات و تشخیص دقیق‌تری داشته باشد.‌

روش‌های درمان عفونت‌ واژن چیست؟

راه‌های درمانی پیشنهادی با توجه به عامل به وجود آورنده‌ی عفونت متفاوت است. برای مثال؛ قرص، کرم یا ژل مترونیدازول یا کلیندومایسین برای عفونت‌های باکتریایی تجویز می‌شوند. برای درمان عفونت مخمری از شیاف یا کرم‌های ضد قارچی استفاده می‌شود. برای درمان تریکومونیاز، قرص مترونیدازول و تینیدازول و برای جبران ضعف واژن نیز کرم‌های استروژن مورد استفاده قرار می‌گیرند. اگر عفونت واژن نتیجه‌ی التهابی باشد که صابون‌ها و شامپوها به‌وجود می‌آورند، پزشک معمولا استفاده از یک محصول جایگزین را پیشنهاد می‌کند. این روش‌های درمانی عموما دارای نتیجه‌ی مطلوب خواهند بود و واضح است تشخیص دقیق‌تر نوع عفونت واژن درمان دقیق‌تر را نیز به دنبال خواهد داشت.

چگونه از ابتلا به عفونت‌ واژن جلوگیری کنیم؟

نمی‌توان اطمینان داشت که عفونت واژن به طور صد در صد قابل پیشگیری است. اما استفاده از کاندوم ریسک ابتلا به عفونت و منتقل شدن عوامل بیماری‌زا را کاهش می‌دهد.
بهداشت را رعایت کنید، از لباس زیر نخی استفاده کنید، اگر از جوراب شلواری زیاد استفاده می‌کنید، نوعی از آنها را بپوشید که جنس قسمتی که با محیط اطراف واژن درگیر است از نخ باشد تا ریسک ابتلا به حساسیت و التهاب و نتیجتا عفونت را کاهش دهید. هرچقدر جنس پارچه ای که استفاده می کنید نسبت به عبور هوا مقاوم تر باشد شانس بیشتری برای ابتلا به عفونت واژن به وجود می آید.
در آخر اگر مبتلا به عفونت واژن هستید بدانید با رعایت نکاتی که بیان شد و با مصرف داروها و ژلهای تجویز شده توسط پزشک معالج حتما قادر به درمان این عفونت‌ها خواهید بود. باید گفت پروسه ی درمان راحت به این معنی نیست که معالجه را پشت گوش بندازید.