در مقاله هفته گذشته به معرفی سرطان و راههای درمان و پیشگیری آن پرداختیم. حال به معرفی تعدادی از سرطانهای شایع در ایران پرداخته سعی میکنیم شما را بیشتر با این بیماریها آشنا کنیم.
شایعترین سرطانها در کل جمعیت، سرطان پستان، پروستات، پوست، معده و روده است. شایعترین سرطان در مردان معده و در زنان سرطان سینه است همچنین سرطان دستگاه گوارش به ویژه معده بالاترین آمار مرگ و میر را داشته است.
سرطان معده
سرطان معده (stomach cancer) بیشک یکی از کشندهترین سرطانهای دنیا است. سرطان معده به آرامی پیشرفت کرده و در مراحل اولیه هیچ نشانی از خود ندارد و فرد زمانی متوجه بیماری خود شده که دیگر کار از کار گذشته و سرطان در مرحلهی پیشرفتهی خود قرار دارد. سرطان معده زمانی رخ میدهد که سلولهای داخل معده سرطانی شده و خارج از کنترل شروع به تقسیم شدن کرده وتشکیل یک تومور را بدهند. دانشمندان هنوز علت این دقیق وقوع سرطان معده را نمیدانند ولی مواردی که خطر احتمال به سرطان معده را افزایش میدهد شناسایی کردهاند که از جملهی آنها میتوان به رژیم غذایی فاقد سبزیجات، مصرف الکل، کشیدن سیگار، سابقه ارثی، چاقی و مصرف غذاهای پرچرب اشاره کرد. این سرطان در مردان بیشتر از زنان دیده شده و معمولا در سنین بالای ۵۰ سال بیشتر دیده میشود. همانطور که گفته شد این بیماری در مراحل ابتدایی علائمی از خود نشان نمیدهد ولی به محض مشاهده حالات زیر به پزشک مراجعه کنید. زیرا ممکن است بیماری در مرحله پیشرفته خود باشد. علائمی مانند تهوع و استفراغ به ویژه در مدت کوتاهی بعد از خوردن غذا، سوزش سر دل، از دادن اشتها، اسهال یا یبوست، نفخ مکرر و مدفوع خونین میتوانند از نشانههای ابتلا به سرطان معده باشند. سرطان معده درمان قطعی ندارد. اگر این بیماری در مراحل اولیه شناسایی شود با روشهایی مانند شیمی درمانی، پرتودرمانی و یا حتی جراحی قابل بهبود است. همواره به این جمله معروف تاکید میکنیم که پیشگیری بهتر از درمان است. بنابراین پیشگیری از انواع سرطانها با ورزشهای منظم، رژیم غذایی مناسب و دوری از استعمال دخانیات غیر معقول به نظر نمیرسد.
سرطان پستان
سرطان پستان (Breast cancer) شایعترین سرطان در بین زنان میباشد. سرطان پستان بیماری است که بر اثر رشد خارج از کنترل سلولها در پستان ایجاد میشود و انواع مختلفی دارد. پستان از سه قسمت مجاری انتقال شیر، غدد تولید کننده شیر و بافتهای غیر غدهای سینه تشکیل شده است و بسته به اینکه این سلولها در کجای پستان تبدیل به سلولهای سرطانی میشوند درمان و روش مقابله با این بیماری متفاوت خواهد بود. از جمله علائم آشکار این بیماری پیدایش تودهها یا غددی در پستان میباشد که این تودهها میتواند انواع مختلفی داشته باشد. بنابراین توصیه بر این است که با دیدن چنین تودههایی روی پستان خود سریعا به یک متخصص مراجعه فرمایید. از دیگر نشانههای وجود سرطان پستان میتوان به درد پستان یا نوک پستان، تحریک پوست یا کمرنگ شدن آن، قرمزی یا ضخیم شدن پستان یا نوک پستان، تورم تمام یا بخشی از پستان و خارج شدن مایعاتی غیر از شیر مادر از نوک پستان اشاره کرد. گاهی نیز ممکن است سلولهای سرطانی توسط خون یا گرههای لنفاوی از پستان خارج شده و زیر بغل یا اطراف گردن نیز جمع شوند که در صورت مشاهده همچین صحنهای نیز باید سریعا به پزشک مراجعه کنید. پزشکان هنوز نتوانستهاند علت دقیق ایجاد سرطان پستان را کشف کنند ولی عواملی نظیر سابقه خانوادگی این بیماری، سن افراد (که هر چه قدر بیشتر میشود خطر ابتلا به این بیماری را بشتر میکند)، مصرف مشروبات الکلی و دیر بچهدار شدن را از علل اصلی ابتلا به سرطان پستان میدانند. نکته جالب این است که این بیماری در مردان نیز ممکن است بروز کند ولی احتمال آن بسیار کم است.
سرطان پوست
سرطان پوست (Skin cancer) رایجترین نوع سرطان در جهان میباشد. این سرطان زمانی رخ میدهد که DNA سلولهای پوستی بر اثر قرارگیری در معرض اشعه فرابنفش (UV) یا برخی مواد دیگر تغییر کند. این تغییر سبب غیر قابل کنترل شدن تقسیم سلولی توسط بدن شده و تشکیل توده در زیر پوست را منجر میشود. شاید علت اصلی سرطان پوست را بتوان به قرارگیری طولانی مدت در معرض نور خورشید نسبت داد. هر چند قرارگیری در معرض برخی مواد شیمیایی یا قرارگیری در معرض اشعههای فرابنفش مصنوعی نیز میتواند از علل ابتلا به این بیماری باشد. تغییرات غیرمعمول در پوست شما ممکن است نشانهای هشداردهنده برای سرطان پوست باشد. آگاه شدن از تغییرات در پوست شما ممکن است به شما در تشخیص زودتر این بیماری و درمان آن کمک کند. از دیگر علایم این بیماری میتوان به تغییر رنگ نقاطی از پوست، وجود انواع مختلف زخم و خال یا پیدایش ضایعات پوستی مختلف اشاره کرد. برای کاهش خطر ابتلا به سرطان پوست، از قرارگیری پوست خود در برابر نور خورشید و سایر منابع تابش اشعه فرابنفش برای مدت زمان طولانی جلوگیری کنید. به عنوان مثال استفاده از کرم ضد آفتاب مخصوصا در مواردی که نور خورشید قوی است یا استفاده از عینکهای آفتابی میتواند از مواردی باشد که خطر ابتلا به این بیماری را به شدت کاهش میدهد.
سرطان پروستات
این سرطان نیز از جمله شایعترین سرطانها در بین مردان بوده که در مقاله سرطان پروستات چیست از همین مجله به طور کامل به آن پرداختهایم.