آلودگی هوا که در جوامع صنعتی مانند شهر تهران مشاهده می‌شود و یا وجود مواد افزودنی در غذاهای مختلف همه و همه از جمله مواردی بوده که سبب ایجاد آلرژی در افراد، بالاخص کودکان می‌شود. کودکانی که پس از گذراندن دوران شیرخوارگی به غذا افتاده و وارد اجتماع شده و شروع به استفاده از مواد غذایی موجود در بازار می‌کنند، ممکن است دچار آلرژی شوند.
شیرهایی که به آنها پالم اضافه شده ممکن است منشا آلرژی باشند. جالب است بدانید ریفلاکس معده (بالا آوردن شیر در نوزادان) که امروزه در بسیاری از نوزادان ایرانی دیده می‌شود، وابستگی زیادی با آلرژی دارد. آلرژی کودکان به پروتئین گاوی یا همان آلرژی کودکان به شیر گاوی سبب شده تا نتوانند از شیر خشک استفاده کنند. از همین رو روی به شیرهای رژیمی می‌آورند. شیرهایی که خیلی خوشمزه نبوده و حتی گاه بدمزه نیز می‌باشند. آلرژی کودکان می‌تواند یکی از عوامل عدم رشد خوب کودک باشد. کودکانی که علایمی نظیر کهیر زدن، وجود خون در مدفوع، استفراغ زیاد و مدفوع چرب دارند، همگی ممکن است به علت وجود آلرژی در کودکان باشد.
تیم تحرریه آزمایشگاه پاتوبیولوژی ظفر، به عنوان اولین آزمایشگاه فوق تخصصی کودکان بر آن شده تا شما را با تمامی مواردی که سبب آلرژی کودکان می‌شود آشنا کرده و موارد آلرژی و راه‌های پرهیز از آن را به اطلاع شما برساند. تا انتهای مقاله ما را همراهی کرده و در انتهای همین پست سوالات خود را با ما به اشتراک بگذارید.
چگونگی تشخیص آلرژی کودکان
تشخیص وجود آلرژی کودکان به وسیله تست‌ها و آزمایش‌هایی در آزمایشگاه ظفر قابل انجام بوده که مهم‌ترین آن تست خونی می‌باشد. تست‌های خونی از تست‌های پوستی نیز دقیق‌تر بوده و مستقیما آنتی‌ژن‌های موجود در خون را می‌سنجد. این روش دقیقا به ما خواهد گفت که کودک شما دقیقا به چه چیزی آلرژی خواهد داشت. منشا و علت آلرژی در این آزمایش کاملا مشخص بوده و مواردی همچون شیر گاوی، گوشت گوسفند، گوشت گوساله، کازئین پنیر، انواع میوه‌ها، ذرات موجود و معلق در هوا، حیوانات خانگی و جالب است بدانید سوسک‌ها که سر منشا آلرژی بوده و امروزه نیز زیاد شده‌اند همگی در این تست‌ها مشخص می‌شوند. نام این تست‌ها به اختصار رست (RAST) بوده و شامل رست غذایی و رست تنفسی می‌شود.
لازم به گفتن است که تست غذایی و تنفسی رست (RAST) هم برای کودکان و هم برای بزرگسالان با توجه به رنج سنی آنها در این آزمایشگاه انجام می‌شود. این تست بالغ بر ۵۰ آنتی‌ژن مختلف را در بدن شمل چک کرده و به شما خواهد گفت دقیقا به چی مواردی آلرژی دارید. نکته حیاتی که والدین باید حتما به آن توجه داشته باشند این است که اگر آلرژی شناسایی و درمان نشود، ممکن است تبدیل به آسم شده و این مسئله مشکلات عدیده‌ای را برای فرزندتان در آینده ایجاد خواهد نمود. بنابراین توصیه ما این است که حتما والدین این تست‌ها را در آزمایشگاه ظفر که اولین آزمایشگاه فوق تخصصی کودکان می‌باشد انجام دهند.
انجام تست رست نیاز به ناشتایی نداشته و شما می‌توانید در هر زمان دلخواه برای انجام این آزمایش‌ها اقدام نمایید.
در این مقاله به بررسی آلرژی کودکان به شیر به صور کامل پرداخته و در مقالات بعدی مواردی از جمله حساسیت‌های غذایی، تب یونجه و حساسیت بینی، کهیر زدن و گزش حشرات نیز مورد بررسی قرار خواهد گرفت.
حساسیت واقعی به پروتئین شیر گاو معمولا در اولین سال تولد کودک که سیستم گوارشی‌اش هنوز نارس است، آشکار می‌شود.
علائم آلرژی کودکان به شیر گاوی
علائم آلرژی به شیر گاوی ممکن است چند دقیقه تا چند ساعت بعد از مصرف لبنیات بروز کند. ولی شدیدترین نشانه‌ها معمولا نیم ساعت بعد از مصرف ظاهر می‌شود. شایع ترین نشانه‌های حساسیت به شیر عبارتند از:
- پیدایش بثورات
- ناراحتی در دستگاه گوارش
- استفراغ یا اسهال
- وجود خون در مدفوع
اگر آلرژی به شیر در دستگاه تنفس ظاهر شود، شیرخوار ممکن است دچار گرفتگی مداوم بینی، ترشح بینی، سرفه، خس خس سینه یا اشکال در تنفس شود. همچنین این حساسیت می‌تواند به صورت اگزما، کهیر، ورم، خارش یا پیدایش بثورات در اطراف دهان و چانه بروز کند که به علت تماس با شیر است. اگر مشکوک هستید که آرلرژی کودک نسبت به شیر است به پزشک کودکتان بگویید و اگر این مورد نیز در تاریخچه فامیلی شما نسبت به شیر وجود دارد، در صورت مشاهده هر یک از علائم زیر فوراً به مطب پزشک خود یا یک مرکز اورژانس مراجعه کنید.
- پیدایش اشکال در تنفس
- تغییر رنگ بدن به آبی
- رنگ پریدگی یا ضعف شدید
- کهیر سراسری بدن
- پیدایش تورم در سر و ناحیه گردن
- اسهال خونی
درمان آلرژی کودکان به پروتئین گاوی
- در شیر مادر خواران: اگر شیرخوار شما علائم آلرژی به شیر نشان دهد پزشکان توصیه خواهد از رژیم فاقد لبنیات استفاده کنید. (در این صورت لازم است از مکمل‌های کلسیم به شیوه زمان بارداری‌تان استفاده کنید.) بعد از اینکه شیرخوار را از شیر خود گرفتید از دادن شیر گاو به او تا مدت‌ها خودداری کنید و بعد با دستور پزشک دادن شیر را با مقدار کم شروع کنید.
- شیرخوارانی که از شیر خشک استفاده می کنند: شیرخواران مبتلا به حساسیت ناشی از شیر باید زیر نظر متخصص کودکان از شیر خشک حاوی سویا یا شیر خاص دیگری که پروتئین آن هیدرولیز شده و تحت یک فرایند شیمیایی، حساسیت‌زدایی شده است استفاده کنند.
- شیرخواران بالای یک سال اگر متخصص کودکان به وجود حساسیت به شیر مشکوک شود شیر و تمام فرآورده‌های آن را برای مدتی از رژیم غذایی او حذف خواهد نمود. اگر بهبودی حاصل شود او را تحت رژیم آزمایشی شیر قرار خواهد داد. به این معنی که با کنترل، به تدریج شیر را وارد رژیم غذایی او خواهد کرد. این آزمایش باید با احتیاط و زیر نظر پزشک او انجام شود. به هیچ وجه خودتان بدون مشورت با پزشک به دادن شیر مجدد اقدام نکنید. در شیرخوارانی که به شیر حساسیت دارند حتی اگر شیر را با مقدار کم شروع کنید، به سرعت بیمار خواهند شد.
کودکان حساس به شیر گاوی یا پروتئین‌های گاوی، باید علاوه بر خودداری از مصرف شیر از فرآورده‌های آن نظیر پنیر، ماست، دوغ، بستنی، شیر خشک و هر غذایی که در پخت آن شیر به کار رفته باشد خودداری کنند. شاید با مطالعه برچسب روی ظروف یا بسته‌بندی تمام محصولات تولید شده‌ای که در آن از کازئین یا پروتئین شیر استفاده شده است مثل انواع شکلات‌ها از خرید آنها خودداری کنید. برای درمان آلرژی به شیر گاو، باید از شیر خشک جانشینی که پروتئین آن از سویا تهیه شده است استفاده کرد. اگر کودک حتی به پروتئین سویا هم حساسیت نشان دهد (بعضی از کودکان هم به شیر و هم به پروتئین سویا حساسیت دارند.) در این حالت پزشک او شیر جانشین دیگری را تجویز خواهد کرد.
متخصص کودکان برای درمان آلرژی کودکان به شیر داروهای چندی شامل آنتی هیستامین و داروی ضد آسم (درصورتی‌که خس خس سینه نیز جزو علائم او باشد.) را برای کودکان تجویز خواهد کرد. به هر حال اساس درمان آلرژی کودکان به شیر عبارت است از حذف شیر و تمام محصولات لبنی از رژیم غذایی کودک.
بیشتر کودکان پس از رسیدن به سن ۲ تا ۵ سالگی بالاخره حساسیت به شیر گاو را از دست خواهند داد. به ندرت ممکن است این حساسیت تا رسیدن به بزرگسالی ادامه یابد.
اگر کودک تان را به شیرخوارگاه یا مهدکودک می سپارید آلرژی کودک خود را نسبت به شیر گاو به مراقبان و مسئولان این مراکز اطلاع دهید و روی آن تاکید کنید تا با دادن شیر به او مرتکب اشتباه نشوند.
پیشگیری از آلرژی به شیر گاوی
همانطور که قبلاً اشاره شد بهترین راه پیشگیری از آلرژی کودکان به شیر به خصوص اگر در سابقه خانوادگی‌تان موردی از زمینه حساسیت داشته باشد این است که طوری برنامه ریزی کنید که تا حد ممکن کودکتان را حداقل تا ۶ ماهگی یا بیشتر با شیر خود تغذیه کنید. بررسی‌ها نشان داده‌اند شیرخوارانی که با شیر مادر خود تغذیه شده‌اند حساسیت به شیر گاو در آنها پیش نخواهد آمد یا حداقل تا مدتی به تاخیر خواهد افتاد.
کلام آخر
زمانی که بالاخره غذای کمکی را برای کودک خود شروع کردید باید غذاها را به تدریج و یک به یک با فاصله دو هفته از یکدیگر آغاز کنید تا اگر نسبت به هرکدام حساسیت نشان داد غذای مسئول شناسایی شود.
اگر به دلیلی قادر به تغذیه کودک از شیر خود نیستید با پزشکتان مشورت کنید تا شیر مناسب را برای کودکتان تجویز کند.
