مصرف اضافه و بیش از حد قند و شکر تاثیرات منفی فراوانی بر متابولیسم بدن و و در حات کلی بر سلامت عمومی بدن خواهد گذاشت. به همین جهت بسیاری از مردم رو به سوی شیرین‌کننده‌های مصنوعی آورده و از آن‌ها را جایگزین قند و شکر در رژیم غذایی خود می‌کنند. با این حال در حالی که برخی ادعا می‌کنند شیرین‌کننده‌هایی مانند سوکورالوز و یا استویا کاملا بی خطر هستند، برخی مطالعات خلاف این موضوع را ثابت می‌کنند.
در این مقاله نگاهی جامع و دقیق به این محصولات داشته و تمامی مزایا و معایب استفاده از این محصولات را بررسی می‌کنیم.
شیرینکننده مصنوعی سوکورالوز چیست؟
سوکورالوز یک شیرینکننده مصنوعی بوده که از نظر علم تغذیه بدون هیچ کالری اضافه می‌باشد. این ماده غذایی از شکر ساخته شده و در طی یک فرآیند چند مرحله‌ای تولید می‌شود. در طی این مراحل هیدروژن و اکسیژن توسط اتم‌های کلر جایگزین می‌شود.
این محصول در سال ۱۹۷۶ در یکی از دانشگاه‌های انگلستان به صورت کاملا اتفاقی کشف شد. یکی از دانشمندان این دانشگاه هنگامی که آزمایشاتی در مورد برخی مواد غذایی انجام می‌داد، به اشتباه از دستور العمل نادرستی استفاده کرده و ماده ای بسیار شیرین را به وجود آورد.
تولید سوکورالوز توسط دو شرکت Tate & Lyle و Johnson & Johnson توسعه پیدا کرد. به طوری که این محصول در سال ۱۹۹۹ به یکی از محبوب‌ترین شیرین‌کننده‌ها در آمریکا تبدیل شد.
سوکورالوز به صورت گسترده در صنایع غذایی، آشپزی و یا شیرینی‌پزی مورد استفاده قرار گرفته و جایگزین مناسبی برای شکر می‌باشد. اگرچه این ماده هیچ‌گونه کالری نداشته ولی حاوی کربوهیدرات دگزستروز (گلوکز) و مالتودکرستین می‌باشد. بنابراین کل کالری و کربوهیدراتی که ماده غذایی شما اضافه می‌شود بسیار کم اهمیت بوده به طوری که می‌توان آن را نادیده گرفت.
سوکورالوز ۴۰۰ الی ۷۰۰ مرتبه شیرین‌تر از شکر بوده و برخلاف سایر شیرین‌کننده‌های موجود در بازار آن طعم تلخ را در انتهای مصرف این ماده ندارد.
تاثیر سوکورالوز بر قندخون و میزان انسولین
گفته می‌شود که سوکورالوز تاثیری بر قند و انسولین خون نداشته یا اثر بسیار کمی دارد. با این حال این موضوع به فرد مورد نظر و عادت غذایی وی بستگی دارد. به عنوان مثال یک مطالعه جزئی بر روی ۱۷ فرد که دارای اضافه وزن یا چاقی بودند و تاکنون از مواد شیرینکننده مصنوعی استفاده نکرده بودند صورت گرفت. نتایج نشان داد که این سطح قند خون این افراد ۱۴% و سطح انسولین آن‌ها ۲۰% افزایش یافته است.
چندین پژوهش دیگر نیز بر روی افرادی که وزن طبیعی داشته و از شیرینکننده نیز قبلا مصرف می‌کردند صورت گرفت. بر خلاف مطالعات قبلی هیچ‌گونه نشانه‌ای از بالا رفتن قند و یا انسولین خون مشاهده نشد.
اگر شما سوکورالوز را به طور منظم مصرف نمی‌کنید ممکن است پس از مصرف تغییراتی در سطح میزان قند خون خود یا میزان انسولین مشاهده کنید. اگر هم مصرف‌کننده این ماده باشید، به احتمال زیاد تغییری در میزان قند خون خو مشاهده نخواهید کرد.
آیا سوکورالوز باعث افزایش یا کاهش وزن می‌شود؟
محصولاتی که حاوی شیرین‌کننده‌های بدون کالری یا در اصطلاح انگلیسی Zero-Calorie هستند اغلب به عنوان موادی برای کاهش وزن فروخته می‌شوند. اما آیا این ادعا درست است؟
مطالعات نشان داده است که شیرین‌کننده‌های مصنوعی تاثیر خاص و عمده‌ای بر وزن ندارند. پژوهش‌ها ثابت کرده‌اند که هیچ ارتباطی بین مصرف شیرینکننده مصنوعی و وزن بدن یا توده چربی وجود ندارد. ولی برخی بررسی تجربی که گزارش شده است بیان می‌کند که شیرین‌کننده‌های مصنوعی به طور متوسط وزن بدن را حدود ۱٫۷ پوند (۰٫۸ کیلوگرم) کاهش می‌دهند.
آیا سوکورالوز بر روی سلامت روده تاثیر می‌گذارد؟
وجود باکتری‌های مفید در روده بسیار مهم بوده و بر روی سلامت عمومی بدن تاثیر می‌گذارد. زیرا این باکتری‌ها فرآیند هضم را بهبود بخشیده، بهسیستم ایمنی بدن کمک کرده و باعث کاهش خطر ابتلا به برخی بیماری‌ها می‌شود. ولی جالب است بدانید که طی یک مطالعه انجام شده بر روی موش‌ها به رژیم غذایی آن‌ها مقداری ماده شیرینکننده اضافه شد. نتیجه این آزمایش نشان داد که مقدار باکتری‌های مفید موجود در روده موش‌هایی که شیرینکننده مصرف می‌کردند پس از ۱۲ هفته، به میزان ۴۷ الی ۸۰ درصد کاهش پیدا کرد.
باکتری‌های مفید مانند بیفیدوباکتریوم ها و باکتری‌های اسید لاکتیک به طور قابل توجهی کاهش یافت، و این در حالی بود به نظر می‌رسید باکتری‌های مضر کمتر تحت تاثیر قرار گرفته‌اند. علاوه بر این، باکتری های روده ۱۲ هفته پس از آزمایش نیز جایگزین نشده بودند.
ولی دانستن این نکته ضروری است که این مطالعه بر روی موش صحرایی صورت گرفته و برای بررسی اینکه آیا سوکرالوز واقعا باکتری‌های روده‌ای در انسان را تحت تاثیر می‌گذارد، تحقیقات بیشتری مورد نیاز است.
آیا سوکورالوز واقعا سالم است؟
مانند سایر شیرین‌کننده‌های مصنوعی، سوکرالوز نیز بسیار بحث برانگیز است. برخی ادعا می‌کنند که کاملا بی‌ضرر است، اما مطالعات جدید نشان می‌دهد که ممکن است برخی از اثرات متابولیسم شما را داشته باشد.
در برخی افراد ممکن است سطح قند خون و انسولین را افزایش دهد. همچنین ممکن است به باکتری‌های روده شما نیز آسیب برساند. اما این مورد باید در انسان مورد مطالعه قرار گیرد. ایمنی سوکرالوز در دماهای بالا نیز مورد سوال قرار گرفته است. ممکن است بخواهید هنگام آشپزی یا پختن از آن اجتناب کنید، زیرا ممکن است ترکیبات مضر را آزاد کند.
با این حال، اثرات دراز مدت بهداشتی هنوز معلوم نیست و مقامات بهداشتی مانند سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) معتقدند که استفاده از آن بلامانع است.
کلام آخر
اگر طعم سوکورالوز را دوست دارید و بدن شما با آن سازگاری پیدا کرده است، پس احتمالا خوب است که از آن استفاده کنید. مسلما هیچ مدرکی روشن نیست که برای انسان مضر باشد. با این حال، ممکن است یک انتخاب بد برای پخت و پز باشد. علاوه بر این، اگر شما متوجه مشکلات مربوط به سلامت روده خود شده‌اید، می‌تواند سوکرالوز علت آن باشد.
ولی اگر تصمیم به عدم استفاده از سوکورالوز گرفته‌اید قطعا انتخاب‌های دیگری برای آن وجود داشته که از جمله آن می‌توان به شیرینکننده طبیعی استویا اشاره کرد.
منبع : healthline
